Een drugsverslaving is een ziekte die zich in je hersenen manifesteert en je gedrag beïnvloedt. Op het moment dat je verslaafd bent geraakt, zul je grote moeite hebben om niet te gebruiken ook al weet je dat je drugsgebruik schade aanricht en grote gevolgen heeft voor jezelf en degenen die je het meest liefhebt.
In eerste instantie gebruik je drugs voor het prettige gevoel dat je ervan krijgt. Je denkt je gebruik onder controle te hebben, maar elke keer dat je drugs gebruikt, worden je hersenen een beetje geherprogrammeerd. Deze fysieke verandering in je brein zorgt er uiteindelijk voor dat je de controle verliest en de drugs verslavend wordt.
Inhoud
Wat zijn drugs?
Drugs hebben invloed op je gevoel, denken en gedrag. Wanneer mensen dagelijks drugs gebruiken, is er sprake van lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid. Stoppen met drugs gebruiken is erg moeilijk en kan zonder medische begeleiding gevaarlijk zijn.
Een stof die vermeld wordt in de Opiumwet wordt wettelijk beschouwd als drugs. Het gaat hier om middelen die het bewustzijn beïnvloeden en zonder medische context worden geconsumeerd.
Welke soorten drugs zijn er?
Er zijn verschillende soorten drugs, die we kunnen indelen in drie categorieën.
Stimulerende middelen:
- Cocaïne
- 4FMP
- Amfetamine
- Crystal meth
- Tabak
- Koffie
Verdovende middelen:
- Heroïne en andere opiaten
- Alcohol
- Slaapmiddelen
Hallucinerende middelen:
We zouden drugs ook kunnen onderverdelen in soft- en harddrugs. Stoffen op lijst II van de Opiumwet worden beschouwd als softdrugs. Denk aan paddo’s, cannabis en benzodiazepinen. Harddrugs vallen onder de categorie stoffen vermeld op lijst I van de Opiumwet, denk aan heroïne, cocaïne, MDMA, LSD en amfetamine.
Wat is een drugsverslaving?
Een drugsverslaving is een ernstige aandoening waarbij een persoon geen controle heeft op het gebruik van drugs, ondanks de negatieve geestelijke en ernstige lichamelijke gevolgen. De verslaafde heeft een dringende behoefte aan het gebruik van een bepaalde stof omdat het een gevoel van ontspanning of ontsnapping biedt.
Hoe kun je een drugsverslaving herkennen?
Het herkennen van een drugsverslaving kan lastig zijn, omdat mensen hun verslaving vaak proberen te verbergen.
Er zijn een aantal indicatoren die je echter kunnen helpen om een verslaving aan drugs te herkennen:
- Behoefte om dagelijks of meerdere keren per dag te gebruiken
- In gedachten altijd bezig met drugsgebruik
- Ontwenningsverschijnselen bij het stoppen
- Sociale isolatie
- Negeren van ernstige lichamelijke klachten als gevolg van drugsgebruik
- Onvoldoende persoonlijke verzorging
- Stelen en liegen
- Roekeloos gedrag
Wat zijn de oorzaken van een drugsverslaving?
Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van verslaving aan drugs. In situaties van depressie kunnen personen hun toevlucht soms zoeken tot drugs, maar vaak vloeit verslaving voort uit een tekort aan gezonde coping-mechanismen om psychologische pijn te hanteren.
Verschillende mogelijke oorzaken van een drugsverslaving:
- Psychologische factoren
- Erfelijke factoren
- Omgevingsfactoren
- Depressie
- Stress
- Verveling
- Angst
Wat zijn de symptomen van een drugsverslaving?
Bij het gebruiken van drugs komt er een stofje – dopamine genaamd – vrij in je lichaam. Het geeft je een gevoel van beloning, net als bij seks of eten. Bij drugsgebruik komt dit stofje in heel grote hoeveelheden vrij en zorgt ervoor dat de verslaafde zich goed voelt bij het nemen van het verslavende middel. We kunnen spreken over verslaving wanneer iemand de controle over het gebruik verliest.
De symptomvan van een drugsverslaving:
- Een constant wisselende stemming
- Ernstige bijwerkingen
- Niet goed functioneren in het sociale leven en op werkgebied
- Gebruikt vaker om hetzelfde effect te krijgen
- Bij het stoppen met drugs treden ontwenningsklachten op (rusteloosheid, depressie, zweten, kippenvel)
- Lijdt aan pijnlijke of rode ogen
- Heeft een onregelmatige ademhaling, soms trillende handen of loopneus
- Kan zich misselijk voelen
Lees hier meer over drugs symptomen herkennen.
Wat zijn de gevolgen van een drugsverslaving?
De gevolgen van een drugsverslaving reiken verder dan alleen het individu; ze raken de kern van fysieke gezondheid, mentaal welzijn, relaties en maatschappelijke stabiliteit. Wat gebeurt er precies als iemand verslaafd is geraakt aan drugs? De verslaafde gaat al snel gebukt onder negatieve gevolgen.
De gevolgen van een drugsverslaving kunnen zijn:
- Lichamelijke problemen: drugs belasten je lichaam en kunnen je uitputten.
- Psychische problemen: je hebt slechts interesse voor de drug en verliest de grip op de wereld om je heen, je kunt depressief worden of je depressie kan verergeren.
- Sociale isolatie: drugs gebruiken komt voor je familie, vrienden en andere sociale contacten of sociale activiteiten.
- Geldtekort: je hebt een sterk verlangen naar verslavende middelen en besteedt vaak al je geld aan drugs, of je verliest je baan omdat je niet meer functioneert.
Wat zijn de afkickverschijnselen van een drugsverslaving?
De weg naar bevrijding van drugsverslaving kan gepaard gaan met vele uitdagingen, maar vooral de ontwenningsverschijnselen worden als naar ervaren. De één heeft er meer last van dan de ander en het hangt ook af van het verslavende middel en hoe intensief je het hebt gebruikt. Wat ervaren verslaafden tijdens hun inspanningen om een gezonder leven te leiden?
Dit zijn veelvoorkomende afkickverschijnselen van een drugsverslaving:
- Spierpijn
- Hoofdpijn
- Hartkloppingen
- Rillen
- Zweten
- Trillen
- Slecht slapen
- Vermoeidheid
- Darmkrampen
Zelf je drugsmisbruik aanpakken
Je kunt natuurlijk proberen om van de drugs af te komen via zelfhulp, vooral als er (nog) geen sprake is van een verslaving. Een verslavingskliniek als Jellinek bijvoorbeeld, biedt online zelfhulp aan, maar het kan ook zijn dat een zelfhulpgroep voor jou een goede oplossing is. Iedereen kent de groep Anonieme Alcoholisten (AA) wel, maar er bestaan soortgelijke zelfhulpgroepen ook voor drugsverslaafden.
Als je een gesprek aangaat met de huisarts of een andere behandelaar leer je allerlei afkickmethodes kennen. Vooral het 12 stappen programma Minnesota model en cognitieve gedragstherapie worden vaak toegepast binnen de Nederlandse verslavingszorg. Bij een ‘echte’ drugsverslaving lukt afkicken helaas zelden zonder professionele hulp.
Hulp bij drugsverslaving
Als je jezelf afvraagt: ‘Hoe kom ik van drugsverslaving af?’ dan sta je er niet alleen voor. Er zijn verschillende manieren waarop je hulp kunt krijgen om je drugsverslaving te overwinnen. Je kunt om professionele begeleiding vragen en om ondersteuning van vrienden en familie. Er zijn bovendien specifieke behandelingen die jouw ontwenningsverschijnselen kunnen onderdrukken.
Lees ook: Hulp bij verslaving
Welke behandelingen zijn er voor een drugsverslaving?
Een professionele behandeling begint met een intakegesprek. Je stelt samen met je behandelaar een behandelplan op. Hierbij wordt rekening gehouden met je persoonlijke situatie en de doelen die je wilt bereiken. Bij het vormgeven van dit behandelplan wordt bepaald welke vormen van therapie het beste passen bij jouw specifieke situatie. Er zijn grofweg twee soorten behandelingen:
Klinische behandeling
Als je lichamelijk afhankelijk bent geworden van drugs, dan is het vaak essentieel om je behandeling te starten onder professionele begeleiding in een afkickkliniek. Afkickklinieken bieden hulp op maat waarbij het afkicktraject wordt aangepast aan jouw situatie. Je kunt hier op een veilige manier met drugs minderen, stoppen en ontgiften.
Een verblijf in een kliniek kan een paar dagen duren, maar soms ook maanden. Sommige patiënten willen nog meer afstand nemen van hun verslaving en kicken af in het buitenland, bijvoorbeeld in Zuid-Afrika. Er is een grote kans dat je ook aan de slag gaat met cognitieve gedragstherapie, motiverende gesprekstechnieken en mindfulness.
Ambulante behandeling
Je kunt ook vanuit je eigen huis behandeld worden en bezoekt dan regelmatig een zorginstelling in jouw omgeving voor individuele- en groepstherapie. Je werkt aan opdrachten thuis en houdt nauw contact met je behandelaar. Het bezoeken van een zelfhulpgroep die het 12 stappen programma Minnesota model hanteert, is een ook goed idee.
Het belang van Nazorg
Afkicken is moeilijk, maar clean blijven is misschien nog moeilijker. Vandaar het belang van nazorg. Je bent clean, maar je bent ook kwetsbaar. De duur van de nazorg hangt af van de behoefte, maar meestal wordt een er een periode van 6 tot 12 maanden gehanteerd.
Je hebt zult de aangeleerde vaardigheden in praktijk moeten brengen en nazorg biedt je houvast om je nieuwe leven zonder drugs vorm te geven. Je leert zo goed omgaan met tegenslagen, verleidingen en risicosituaties. Bovendien leer je deze risico’s te herkennen en te neutraliseren.
Zelfhulpgroepen kunnen ook een rol spelen na je behandeling. Het is niet ongebruikelijk om nog langere tijd na de drugsverslaving zelfhulpgroepen te bezoeken.