Oxycodon: Werking, bijwerking, verslaving en ontwenning

Oxycodon is een opiaat; een morfineachtige pijnstiller met een sterke werking. Het wordt voorgeschreven bij hevige pijn die onvoldoende reageert op andere pijnstillende middelen, waaronder paracetamol en tramadol. Het middel kan vervelende bijeffecten veroorzaken en bij langdurig gebruik kan er zelfs verslaving optreden.

Wat is Oxycodon?

Oxycodon is een sterke pijnstiller die wordt voorgeschreven bij ernstige pijn. Denk aan situaties zoals na een operatie, na een ernstig ongeluk, bij chronische hevige pijn of in het geval van kanker. Daarnaast wordt het medicijn ook gebruikt in de palliatieve zorg, waarbij mensen niet meer beter zullen worden.

Een lichaamsdeel dat een beschadiging heeft opgelopen, stuurt via zenuwen een signaal aan de hersenen. De hersenen zorgen er vervolgens voor dat het lichaam in actie komt. Een voorbeeld: wanneer iemand zijn hand verbrandt aan iets heets, zullen de hersenen ervoor zorgen dat de persoon zijn of haar hand wegtrekt en daarmee de schade probeert te beperken. Dit soort reacties zijn dus zeker nuttig. Echter, bij bijvoorbeeld ziekte en operaties, hebben de reacties vaak geen zin meer.

Oxycodon zorgt ervoor dat het signaal of bericht niet of in mindere mate aankomt in de hersenen. Het gevolg is dat de pijn minder wordt gevoeld.

Lees meer over: Medicijnverslaving

Wat is het verschil tussen Oxycodon en Oxycontin?

De werkzame stof oxycodon zit in oxycontin, oxynorm en oxycodon.

Oxycodon en oxycontin zijn hetzelfde in die zin dat het in wezen om dezelfde stof gaat; ze hebben hetzelfde actieve ingrediënt. De verschillen tussen beide middelen is dat oxycodon een opiaat is die het hoofdbestanddeel is van diverse pijnstillers – waaronder oxycontin- en dat oxycontin de time-release versie is (met gereguleerde afgifte) van oxycodon.

Wanneer er dus wordt gesproken over oxycontin, wordt er dus oxycodon in de time-release versie bedoeld, waarbij de stof langzaam in het lichaam vrijkomt.

Hoe wordt Oxycodon gebruikt?

Je mag oxycodon gebruiken zolang je het nodig hebt en volgens een vast schema. Volg de instructies op van jouw behandelend arts. Bij gewone tabletten neem je er bijvoorbeeld eentje om de vier uur, en bij tabletten met verlengde afgifte elke 12 uur. Lees ook altijd de bijsluiter voor het gebruik van oxycodon of ieder ander medicijn.

Neem je capsules, dan kun je deze het beste slikken met een half glas water. Gebruik je oxycodon in drank vorm, meet dan de voorgeschreven hoeveelheid af met bijvoorbeeld een maatbeker of druppelpipet. Je mag het eventueel mengen met een beetje frisdrank. Het gebruik van smelttabletten spreekt voor zich, en als je langwerkende tabletten neemt, moet je deze heel doorslikken met wat water. Je zou deze pijnstiller dus niet moeten kauwen of fijnmalen. Indien de tablet voorzien is van een breukstreep, mag je deze doormidden breken en beide helften doorslikken met water.

Wat zijn de bijwerkingen van Oxycodon?

In hoeverre mensen na gebruik van oxycodon bijwerkingen ervaren, verschilt van persoon tot persoon.

Bijwerkingen van Oxycodon kunnen zijn:

• Verstopping (obstipatie), wat ernstig kan zijn. Dit kun je voorkomen door iedere dag een laxeermiddel te nemen.
• Diarree
• Zweten
• Koorts
• Koude rillingen
• Hoofdpijn
• Droge mond
• Jeuk
• Buikpijn
• Misselijkheid
• Sufheid en duizeligheid
• Slaapproblemen
• Psychische problemen, waaronder depressie, onrust en angst
• Verwondingen niet opmerken door de pijnstillende werking

Weet ook dat Grapefruit(sap) meer bijwerkingen kan veroorzaken.

Wat zijn de risico’s van Oxycodon?

Oxycodon kan naast onschuldige bijwerkingen ook ernstige effecten veroorzaken. Zo is er kans op verslaving bij langdurig gebruik en kan het zelfs de ademhaling verminderen. Wanneer de ademhaling vertraagt, kan iemand het bewustzijn verliezen of zelfs overlijden. Bij hoge doseringen kan er sufheid optreden.

Verder zal iedereen die oxycodon langdurig gebruikt problemen ondervinden met het stoppen omdat er ontwenningsverschijnselen ontstaan.

Als je je houdt aan de voorschriften van je arts en je het middel neemt om acute pijn tegen te gaan voor een beperkte periode, dan zouden er geen problemen moeten optreden. Belangrijk is wel dat je het middel niet te lang neemt en dat je het niet slikt in combinatie met middelen of medicijnen waarmee het niet goed samengaat. Hierover lees je verderop in het artikel meer.

Zwangerschap

Omdat oxycodon via de moederkoek het groeiende kind kan bereiken, wordt er geadviseerd om tijdens de zwangerschap alleen bij uitzonderingen het middel te gebruiken. Het gebruik van oxycodon tijdens de zwangerschap moet altijd overlegd worden met de huisarts en gynaecoloog.

Autorijden

Als je oxycodon gebruikt, kan dat jouw rijvaardigheden beïnvloeden. Daarom mag je na het starten of verhogen van de dosering twee weken lang geen auto rijden. Merk je na twee weken nog steeds dat je concentratievermogen verminderd is? Neem dan meteen contact op met je arts.

Houd er rekening mee dat je verzekeraar bij schade in het verkeer – en onder invloed van oxycodon – de kosten beperkt of zelfs helemaal niet zal vergoeden.

Gebruik met andere medicijnen

Oxycodon kan interacteren met andere medicatie. Zo is er bekend dat het middel de versuffende werking versterkt van medicijnen die het reactievermogen beïnvloeden. Er zijn ook aanwijzingen dat oxycodon in combinatie met antidepressiva en antipsychotica meer problemen kan geven. Het kan zelfs gevaarlijke situaties tot gevolg hebben, zoals het dodelijke serotoninesyndroom.

Medicijnen die worden voorgeschreven bij het behandelen van alcoholverslavingen en pijnstillers tegen epilepsie en tuberculose zorgen er bovendien voor dat oxycodon minder goed werkt.

Als je oxycodon verder combineert met antibiotica en antischimmel medicaties, kan dat de kans op heftigere bijwerkingen verhogen.

Nogmaals: bel je arts bij twijfel en laat je altijd goed voorlichten.

Is Oxycodon verslavend?

Oxycodon valt onder de opioïden en is twee keer sterker dan morfine. Indien oxycodon langdurig (bij gebruik langer dan 2 tot 4 weken) wordt gebruikt, kan er verslaving optreden, waarbij gebruikers lichamelijke afhankelijkheid van het middel ervaren. Gebruik oxycodon daarom zo kort mogelijk. Daarnaast kan de pijnstiller minder goed gaan werken, waardoor er een steeds hogere dosis nodig is om hetzelfde effect te blijven voelen. In zo’n geval treedt er gewenning op. Net als in het geval van andere opiaten, werkt oxycodon sterk op het dopaminesysteem in de hersenen, waardoor de kans groot is dat de gebruiker een serieuze verslaving ontwikkelt.

Een verslaving zal niet optreden indien je oxycodon slechts een paar dagen achter elkaar gebruikt.

Stoppen met Oxycodon

Heb je oxycodon voor lange tijd gebruikt en wil je ermee stoppen? Omdat je te maken kunt krijgen met vervelende afkickverschijnselen, moet je nooit in een keer stoppen. Er wordt geadviseerd om geleidelijk aan de dosis af te bouwen. Bel je huisarts en/of apotheker voor advies.

Indien je oxycodon slechts een korte periode hebt genomen, dan kun je wel gewoon in een keer stoppen met slikken. Afbouwen is dan niet perse nodig.

Het is van uiterst belang om contact op te nemen met je huisarts indien je last krijgt van ontwenningsverschijnselen. Welke dat kunnen zijn, lees je hieronder.

Wat zijn de ontwenningsverschijnselen van Oxycodon?

Oxycodon is een pijnstiller die bij het stoppen na langdurig gebruik kan zorgen voor klachten zoals:

• Hartkloppingen
• Onrust
• Misselijkheid
• Rillingen
• Diarree
• Koorts
• Verlies van eetlust
• Loopneus
• Niezen
• Zweten
• Kippenvel
• Maagkrampen
• Pijnlijke spieren
• Sombere stemming

Dit worden ontwenningsverschijnselen genoemd.

Om deze verschijnselen te voorkomen, kun je het beste afkicken en herstellen onder begeleiding. Hoe lang afkicken duurt, hangt af van de hoeveelheid die je gebruikt, hoe veel pijn je ervaart en in hoeverre je last krijgt van afkickverschijnselen. Over het algemeen duurt afkicken een aantal weken. Als je van plan bent om te stoppen met oxycodon, moet je contact opnemen met je huisarts.

Veelgestelde vragen over oxycodon